Shivrajyabhishek Din 2025 : माझ्या राजा रं! माझ्या शिवबा रं! रयतेच्या राजाचा आज ३५२ वा राज्याभिषेक सोहळा

आज ६ जून २०२५ रोजी, किल्ले रायगडावर छत्रपती शिवाजी महाराजांच्या राज्याभिषेकाचे स्मरण करून ३५२ वा शिवराज्याभिषेक सोहळा साजरा केला जात आहे. दरवर्षी ६ जून रोजी रायगड किल्ल्यावर छत्रपती शिवाजी महाराजांच्या राज्याभिषेक सोहळ्यानिमित्त हजारो लोक एकत्र येतात. १६७४ मध्ये याच दिवशी शिवाजी महाराजांना मराठा साम्राज्याचे सार्वभौम शासक म्हणून राज्याभिषेक करण्यात आला, जो मुघल साम्राज्याच्या काळात एका स्वतंत्र राज्याची स्थापना होती. हा दिवस केवळ राजकीय स्वातंत्र्यच नव्हे, तर स्वराज्य, न्याय, सामाजिक कल्याण आणि विविधतेचा आदर यांसारख्या मूल्यांवर आधारित सांस्कृतिक पुनर्जागरणाचे प्रतीक आहे.

शिवाजी महाराजांच्या राज्याभिषेकाचा सोहळा हा केवळ एक स्मरणोत्सव नाही, तर तो एक सांस्कृतिक उत्सव आहे, जो आजच्या पिढीला स्वराज्य, न्याय आणि सामाजिक कल्याणाच्या आदर्शांशी जोडतो. हा सोहळा शिवाजी महाराजांच्या न्यायपूर्ण शासनाच्या दृष्टांताची आणि लोकांच्या सन्मानाचे व स्वातंत्र्याचे रक्षण करण्याच्या ध्येयाची आठवण करून देतो.

पारंपरिक मराठा वेशभूषेत सज्ज झालेले नागरिक लेझीम नृत्यात सहभागी होतात. ढोल-ताशांच्या गजरात पारंपरिक लोकनृत्य सादर केले जाते. शाही घराण्याचे वंशज राजेशाही पोशाखात राज्याभिषेकाची परंपरा पुढे चालवतात.

शिवराज्याभिषेक सोहळा हा मोठ्या प्रमाणावर समुदायिक उत्सव आहे. अनेक भक्त रायगड किल्ल्यावर पदयात्रा करतात, काहीजण तर अनवाणी चालतात. ही पदयात्रा म्हणजे शिवाजी महाराजांच्या आदर्शांप्रती असलेली श्रद्धा आणि समर्पण आहे. स्थानिक आणि बाहेरचे स्वयंसेवक सामुदायिक भोजनाचे आयोजन करतात, ज्यामुळे कार्यक्रमात सहभागी होणाऱ्या कोणालाही उपाशी राहावे लागत नाही.

शिवराज्याभिषेक सोहळा एक सांस्कृतिक शिक्षण मंच म्हणून काम करतो, जिथे इतिहास जिवंत होतो. हा सोहळा प्रादेशिक परंपरांचा आदर वाढवतो आणि समकालीन सामाजिक व राजकीय जाणीव जागृत करतो. हा ऐतिहासिक स्मृती जपण्यास मदत करतो. या विधींच्या भव्यतेबरोबरच शिवराज्याभिषेक सोहळा मराठा इतिहास आणि वारसा जतन करतो. हा कार्यक्रम न्याय, सर्वसमावेशकता, नैतिक नेतृत्व आणि आत्मनिर्भरता यांसारख्या शिवाजी महाराजांच्या मूल्यांविषयी आणि शासनाच्या तत्त्वांविषयी माहिती देतो.

2025 मध्ये शिवराज्याभिषेक सोहळ्याला उपस्थित राहू इच्छिणाऱ्या व्यक्ती 6 जूनच्या आसपास रायगड किल्ल्याला भेट देण्याची योजना करू शकतात. किल्ल्यावर जाण्यासाठी महाड किंवा पाचाड या शहरातून ट्रेकिंग करता येते किंवा रोपवेने जाता येते. ट्रेकिंगचा मार्ग थोडा कठीण आहे, परंतु तो सह्याद्री पर्वतरांगांचे विहंगम दृश्य देतो. मोठ्या संख्येने लोक येण्याची शक्यता असल्याने, लवकर पोहोचणे आणि शारीरिक तयारी करणे उचित आहे. कार्यक्रमात प्रवेश सर्वांसाठी खुला आहे. स्थानिक सांस्कृतिक संस्था आणि स्वयंसेवी गट एकत्रितपणे भेटींचे आयोजन करतात आणि निवास व प्रवासासाठी मदत करतात.

रायगड किल्ल्यावरील शिवराज्याभिषेक सोहळा हा केवळ एक वार्षिक कार्यक्रम नाही; तर तो छत्रपती शिवाजी महाराजांच्या चिरस्थायी वारसाचा जिवंत दाखला आहे. हा सोहळा इतिहास, संस्कृती आणि सामुदायिक भक्तीला एकत्र आणून स्वराज्य आणि प्रादेशिक अभिमानाचा एक शक्तिशाली उत्सव आहे. 2025 मध्ये हा 352 वा सोहळा आयोजित केला जाईल, जो लोकांना स्वराज्य मूल्यांची आठवण करून देईल. या मूल्यांनी महाराष्ट्र आणि भारताच्या ऐतिहासिक ओळखीला आकार दिला.